Eco-logisch?!

Lied: GREED song

Dit lied draait om het feit dat we in een consumptiemaatschappij leven waarin we alsmaar meer consumeren. De figuur in het lied wil altijd maar meer en meer spullen, iets wat we de dag van vandaag wel herkennen. De economie is dan ook zo gevorderd dat het steeds meer wil voldoen aan de vraag van de consument en dit ten koste van het milieu. Er wordt vanuit de economie meer belang gehecht aan zoveel mogelijk produceren en daarin zoveel mogelijk winst maken, waardoor ecologie maar op de tweede plaats komt. Ik vind dit heel jammer want we leven vaak boven ons comfort. Ik geef toe dat het wel eens leuk is iets nieuws te krijgen of te kopen. Zolang je weet waar de grens ligt is het vanuit ecologisch standpunt doenbaar volgens mij. De figuur in het filmpje kent dus duidelijk zijn grens niet en zijn enige doel is om zowat alle spullen te krijgen die hij maar wil.

Filmpje: kalfke Willy

Bekijk zeker eens het filmpje: https://www.youtube.com/watch?v=ilFe5lfKDrQ

Dit filmpje speelt duidelijk in op de emoties van de mensen. Eerst doen ze alsof de mensen 'kalfke Willy' net opgegeten hadden en later blijkt het kalfje nog springlevend te zijn. Wat ik me voornamelijk afvroeg wanneer ik het filmpje bekeek: 'waar denken de mensen dat hun kalfsvlees vandaan komt wanneer ze die thuis consumeren?'. Ook van een kalfje natuurlijk. De realiteit raakte de mensen duidelijk, want toegegeven, wanneer je je vlees in de supermarkt koopt is dit niet zo confronterend. Dan heb je geen beeld van het dier dat net nog in leven was. Ik hoop alleszins dat de mensen daar aanwezig die ervaring meenemen en twee keer nadenken alvorens ze vlees kopen.

Mijn visie op vlak van ecologie

Ik vind ecologie een heel belangrijk onderwerp. Ik ben begaan met de natuur en de aarde en vind het daarom belangrijk dat die zolang mogelijk blijft meegaan. Begaan zijn met de natuur is respect hebben voor onze planeet en het leven op aarde. Op ecologisch vlak probeer ik dan ook zoveel mogelijk inspanningen te doen. Bijvoorbeeld door weinig vlees te eten, thuis eten we geen vlees en elders eet ik af en toe vlees. Dat ik thuis vegetarisch ben komt grotendeels door mijn papa. Hij is strikt vegetariër en doet dit voornamelijk voor het milieu. Want voor vlees wordt enorm veel water verbruikt en heel veel akkers worden bezet met voedsel voor dieren die later naar het slachthuis worden gebracht. Vlees is dus niet enkel erg voor de dieren die geslacht worden, maar ook heel belastend voor het milieu.

Eigenlijk heb ik mijn huidige ('ecologische') levensstijl meegekregen van mijn ouders. Zij hebben een hart voor het milieu en voor de natuur. Dat zie je op veel vlakken: we hebben een eigen moestuin en van die groenten eten we vaak. Daardoor eten we ook meer seizoensgebonden dan mensen zonder moestuin. Want wanneer je alles in de winkel koopt heb je vaak minder besef van wat wel thuishoort in het huidige seizoen en wat niet. Ook op vlak van mobiliteit merk je dat mijn ouders belang hechten aan het milieu. We hebben vroeger geen auto gehad om ecologische reden, we deden dus alles met de fiets. Nu hebben we wel een auto omdat mijn oudste broer zijn rijbewijs wou doen en ik daarna ook en daarna mijn jongste broer. Uiteindelijk hebben we wel al veel genot gehad aan de auto dus ik denk dat we  niet meer zonder zouden kunnen. We gebruiken hem wel enkel als het nodig is en doen zoveel mogelijk met het openbaar vervoer en de fiets. Zelfs om boodschappen te doen gaat mijn papa met de fiets. Verder hebben we zonnepanelen en een zonneboiler waarmee we ons huis verwarmen en warm water hebben.

Het is dus echt dankzij mijn ouders dat ik milieubewuster in het leven sta en dat vind ik een groot voordeel. Op sommige vlakken kan ik het wel beter doen. Ik zou bijvoorbeeld liever mijn licht en mijn computer minder vaak laten branden/laten aanstaan als ik even weg ben.

Ik zie het haalbaar dat België groeit naar een groene economie, mits een grondige mentaliteitsverandering en/of een verandering in levensstijl. Ik denk dat wij, Belgen, bekend als grote vleeseters, dringend moeten inzien dat we te veel vlees consumeren. Mensen eten gewoon te veel vlees en dat komt onder andere omdat we denken dat het gezond is (en ook lekker). Maar te veel (rood) vlees heeft weldegelijk nadelige effecten voor onze gezondheid. Ik denk dat sommige mensen hier niets aan doen omdat ze denken dat ze als persoon het verschil niet maken of te veel belang hechten aan hun routine (elke dag vlees op mijn bord). Maar als iedereen zo denkt, zijn we al ver verwijderd van ons doel. Het begint dus bij kleine veranderingen, bijvoorbeeld één à twee dagen in de week geen vlees eten. De initiatieven 'donderdag veggiedag' en '40 dagen zonder vlees' spelen daar al goed op in.

Daarnaast denk ik ook dat mensen te veel gehecht zijn aan hun auto. Ik ken mensen in de buurt die gewoon even in de auto springen om 500 meter verder naar de winkel/bakker te gaan voor een kleine boodschap. Terwijl die afstand perfect met de fiets of te voet te doen is. Sommige mensen hebben zelfs nog amper een fiets of halen die enkel boven om in de zomer een fietstochtje te maken. De auto vervangt dus blijkbaar almaar vaker de fiets, zelfs voor kleine afstanden. Ik vind het zeer jammer dat dit voor veel mensen een routine blijkt te zijn en ze er niet meer over nadenken. Het is een vanzelfsprekendheid geworden waardoor mensen er niet meer bij stilstaan. Zonder bewustwording van onze levensstijl en de impact daarvan op ons milieu, zijn we nog ver weg van een groene economie.

Mijn ecologische voetafdruk

Op bovenstaande afbeelding zie je mijn resultaat van de voetafdruktest. Mijn gemiddelde ligt dus lager dan die van de gemiddelde Nederlander (het is van een Nederlandse site afkomstig). Wanneer ik dit vergelijk met de voetafdruk van de gemiddelde Belg (namelijk: 7.47 hectare), doe ik het ook beter. Maar ik vind het wel een hoog aantal want ik doe al veel inspanningen. Wat ik volgens de test nog kan verbeteren is zuivelproducten vervangen door plantaardige alternatieven (bv. sojamelk) en met de fiets op vakantie gaan. Ben je benieuwd naar jouw resultaat? Doe dan zeker de test via de volgende site: http://voetafdruktest.wnf.nl/index.cfm

Op vlak van ecologie bevind ik me dus in een goede positie ten opzichte van andere Belgen, maar het kan natuurlijk altijd beter. Het ideale is 1.8 hectare per persoon en ik bevind me dus nog ver van het 'ideale'. Die test is natuurlijk ook maar een richtlijn dus zal niet volledig kloppen met mijn levensstijl. Ik eet nog af en toe vlees, maar ik ga proberen ervan af te stappen en meer vegetariër te worden. Ik ben dit al gewend van thuis dus dit zal geen probleem vormen. Daarnaast ga ik de levensstijl van mijn ouders blijven volgen door onder andere de auto niet veel te gebruiken, enkel als dat nodig is. Ik besef namelijk hoe belangrijk de natuur en de planeet voor mij zijn dus het minste wat ik kan doen is er goed zorg voor dragen.

Welvaart zonder groei

Uiteenzetting door Tim Jackson en vergelijkbare visie met Tom Jones

Bekijk hier het filmpje van Tim Jackson: http://www.ted.com/talks/tim_jackson_s_economic_reality_check?language=en

Bekijk hier het filmpje van Tom Jones: https://www.youtube.com/watch?v=wVymdXSPqvM

Jackson haalt argumenten aan voor de overgang naar een ander economisch model voor 'zinvolle' welvaart, waar koolstofbronnen niet langer 'levens'-belangrijk zijn, waar sociale waarden zeer belangrijk worden en de bevolking terug 'zin aan het leven' kan geven.  Volgens het oude model, waar we als maatschappij en economie nog steeds in ronddraaien, wordt alles nogal zwart-wit voorgesteld.  Volgens deze denkwijze kunnen we niet anders dan denken in dilemma's.  Ofwel moeten we onze planeet redden, ofwel moeten we ons economisch systeem dumpen. Jackson heeft een heel andere kijk op deze economie en probeert de vinger op de wonde te leggen om duidelijk te maken dat een economie ook ecologisch, sociaal en gezond kan zijn.  Groei en ecologie hoeven niet tegenstrijdig te zijn.

Binnen de economie draait alles rond 'investeren en groeien'. Hij zal dit niet tegenspreken.  Volgens het nu gangbare model zullen de bedrijven meer investeren om mensen meer te laten consumeren, alsook investeren in nieuwigheden waardoor de consumptiemarkt stijgt, nieuwe grondstoffen worden aangeboord met een hogere koolstofproductie tot gevolg. De mens is ook een gewoontedier die steeds maar nieuwe dingen wil om te kunnen leven zonder angst en schaamte.  Ik heb dit tijdens mijn lagere schoolperiode aan de lijve ondervonden hoezeer dit in de mens geworteld zit.  Wij hadden vroeger geen auto omdat mijn ouders van de ecologische overtuiging waren dat we dat niet nodig hadden, en dat was ook zo.  De kinderen van mijn klas dachten dat wij zeer arm waren en kwetsten mij hier vaak mee.  Zij zouden zich erover schamen om geen auto te hebben en door hun gedrag schaamde ik mij op den duur hiervoor omdat die kinderen zo reageerden en niet zozeer omdat we geen auto hadden. Mensen zijn geneigd om volgens het oude model te denken, maken steeds grotere schulden om maar te kunnen blijven meedoen met de maatschappij en worden hierop volop gesteund door de banken en de politici.

Volgens Jackson is het oude model gebaseerd op enkele tegenstrijdigheden waarin we leven:

Tijdens een economische crisis zullen mensen alles veilig willen stellen, minder willen uitgeven en meer sparen, terwijl de maatschappij en politici ons dan net meer willen laten consumeren om de economische groei aan te wakkeren.  De tegenstrijdigheid hier bestaat uit het feit dat 'het systeem' niet overeenkomt met 'wat we zijn als mens'.

Een andere tegenstrijdigheid is dat we vooral bezig zijn met dingen die er niet toe doen. Heel diep in ons hart voelen we dat het de aarde is dat ons leven geeft en de bron van ons bestaan is. Dit geeft ons een diepmenselijke kijk op het leven maar in werkelijkheid komt ons werk, ons E-mailverkeer, winkelen, politiek, internet, TV-kijken op de eerste plaats. Volgens Mary Douglas willen de mensen diep in hun hart 'een sociale wereld creëren en daar een geloofwaardige plaats in vinden'. In de uiteenzetting van Tom Jones uit hij het grote belang van cultuur hierin omdat cultuur de diepmenselijke kijk op het leven terug onder de aandacht kan brengen.  Dit staat haaks op het economisch model dat nu heerst.

Een ander spanningsveld heerst er momenteel ook tussen het 'rekening houden met jezelf - egoïsme' en het 'rekening houden met anderen - altruïsme'.  Door rekening te houden met anderen kunnen we een link leggen naar de uitspraak hierboven van Mary Douglas, dat we sociale wezens zijn.  Het huidig economisch model houdt voornamelijk rekening met zichzelf en is zeer behoudsgezind.  Dit zal vele nieuwe mogelijkheden beknotten waardoor de mens zich verstrikt zal gaan voelen.

Het voorgesteld systeem door Jackson is echter nieuwigheidszoekend.  Dit past beter bij het model van mens als sociaal wezen omdat een sociaal wezen nieuwigheden aankan en zich voortdurend kan aanpassen.  Zo kan men de nieuwigheid dat het nieuw economisch systeem zal aandragen de vrijheid geven om volledig mens te worden.  Dus ook de tegenstelling nieuwigheid en behoudensgezindheid komt hier aan het licht.

Als voorbeeld van een bedrijf met ecologische en sociale doelen vernoemt hij 'Ecosia'.  Dit is een internet zoekmachine waarbij 80% van de inkomsten gaan naar een regenwoudbeschermingsproject in het Amazonegebied.  Dit bedrijf gebruikt dus een groot deel van zijn winst om ecologische bronnen te beschermen.  Dit is het ecologisch 'altruïsme'.  Hier in België kennen we daar ook een voorbeeld van.  Mijn ouders zijn bijvoorbeeld aangesloten bij Ello Mobile.  Dit is een provider dat er voor zorgt dat elke keer dat mijn ouders bellen hiervan 1 euro naar een sociaal of ecologisch project geschonken wordt.

Ik ben grote voorstander van de nieuwe visie van Jackson.  Het ecologisch altruïsme zorgt voor de investering en bescherming van ecologische activa. Hiernaast komen investeringen in zinvolle welvaart het 'gemeenschappelijk burgerschap' ten goede  Volgens Tom Jones zou een grotere investering in cultuur ertoe bijdragen dat de ecologische knelpunten van deze maatschappij op een creatieve manier bij de burger kunnen gebracht worden, kunnen politieke boodschappen op een verteerbare manier overgebracht worden en kunnen mogelijke toekomstbeelden tot leven komen op een visuele manier.  Alzo kan deze eco-cultuur bijdragen tot gedragsverandering en een betere wereld.  In die zin vullen de standpunten van Jackson en Jones elkaar perfect aan.  Jackson beschouwt de nieuwe economie een economie van zinvolle welvaart waar investeringen in materie (betere huizen, propere energie), sociaal welbevinden ( tijd en ruimte voor familie, ontmoetingsplaatsen, culturele centra, concertzalen, ...) en psychologisch welbevinden (stiltegebieden creëren, plaatsen voor ontspanning, meditatie, contemplatie) hand in hand kunnen gaan.

In wat voor schone wereld zouden we dan niet kunnen leven?

De natuur en religie

Natuur en christendom

In het christendom is de natuur belangrijk want als christen geloof je in de schepping, waarbij de natuur werd geschapen door God. Eerst werd de natuur geschapen en daarna de mens, dus de mens moet leren om met de natuur om te springen op een eerbiedige manier. De mens mag dan ook de aarde of de natuur niet misbruiken. Ik vind dat wel dat je als mens altijd de natuur moet respecteren en niet per se als christen omdat je in de schepping gelooft. De natuur is iets prachtigs, hoe het ook ontstaan is, het is een geschenk en daar draag je zorg voor.

Natuur en hindoeïsme

Het hindoeïsme en de natuur gaan hand in hand. Hindoes hebben vanuit hun geloof heel veel respect voor de natuur. Sommigen geloven zelfs dat de natuur een ziel kan hebben, voornamelijk bij oude bomen, bronnen, bergen en grotten. Hindoes eten ook geen vlees omdat koeien voor hen heilige dieren zijn. Ook mogen ze geen geweld gebruiken en dat slaat ook op de natuur, dieren en het milieu. Ik vind het alleszins fantastisch dat zij de natuur zo respecteren. Daar kunnen we zeker wat van leren, hier in het westen. Bijvoorbeeld: in Nepal bouwden ze een kapel rond een bestaande boom, dit in tegenstelling tot het westen waar ze de boom eerst zouden omhakken. (zie onderstaande foto)

Natuur en islam

Binnen de islam bestaat er een organisatie: Tema, deze organisatie doet beroep op de koran. De organisatie werd opgericht naar aanleiding van het erosieprobleem in Turkije. De natuur is in het geloof dus niet ingebakken als iets wonderlijks. Maar volgens de oprichter van Tema-nl was Mohammed de eerste stichter van een natuurreservaat. Daar mochten geen bomen gekapt worden en niet worden gejaagd. In de islam is er dus wel enig respect voor de natuur.

Natuur en jodendom

In het jodendom geeft de god Jahweh een mooie beschrijving van de natuur: “Kijk naar mijn creaties! Zie hoe mooi en perfect ze zijn! Ik heb ze voor jullie gemaakt. Wees er zeker van dat je Mijn wereld niet kapot maakt of vernietigt. Als jullie dat doen, zal er niemand na jullie zijn om het te maken.” Hieruit kan je afleiden dat de natuur voor de joden belangrijk is. Dat blijkt ook uit de joodse organisaties die werden opgericht voor de natuur in Israël en daarbuiten. Zij willen mensen dichter bij de natuur brengen en kinderen er bewust mee opvoeden. De natuur beschermen is belangrijk in hun traditie.

Andere ecologische problemen

- Overbevissing

Het filmpje spreekt voor zich: overbevissing is een enorm probleem waar wij, als mens, de oorzaak van zijn. Er wordt in enorme hoeveelheden gevist en dat allemaal voor onze visconsumptie. Als we zo verder doen zal er geen enkele vis meer overblijven. Ik vond het een interessant filmpje en zal dan ook twee keer nadenken alvorens ik nog vis zal eten.

- Vleesconsumptie

Via volgende link kan je het filmpje bekijken: https://vimeo.com/73234721

Dit filmpje vond ik confronterend, maar het is de harde waarheid. De kippen die je ziet, de koeien, de varkens ... allemaal worden ze mishandelt en aan de lopende band in stukken gesneden. Dit geeft je een realistische kijk op waar het vlees van in de supermarkt vandaan komt. En ook op de duizenden mensen die dagelijks in een vleesfabriek werken. Ik vraag me af of die mensen zelf nog vlees zouden eten want ik kan me goed voorstellen dat je na een dag werken in die fabriek geen zin meer hebt in vlees. Maar waarschijnlijk zullen mensen die daar al jaren werken het gewend zijn en er niet meer naar kijken. Het ziet er allemaal normaal uit om vlees in de supermarkt te zien liggen, maar vlees zien in het beginstadium (wanneer het dier nog leeft of wanneer de vorm van het dier nog herkenbaar is), is heel confronterend. Denk maar aan kalfje Willy die ik in het begin van dit thema besprak. Helemaal op het einde van het filmpje zie je de gevolgen van overmatige vleesconsumptie bij de mens.

- Plastic in de oceanen

In dit filmpje zie je de gevolgen van plastic die in de oceaan terecht komt. Veel dieren sneuvelen doordat ze plastic binnenkrijgen. Veel van dat plastic is afkomstig van de industrie in Japan en Amerika. Zij storten hun afval in zee en door de stroming van de zee verzamelt het plastic zich in het midden en ontstaat er een heuse afvalberg. Ook van de mens komt regelmatig plastic in de zee terecht. Ik vind dit heel jammer voor de dieren omdat zij daardoor (uit)sterven, er is al overbevissing (zie hierboven), en als vissen doormiddel van plastic in zee ook nog sterven krijgen vissen bijna geen kans op overleving.

- Overbevolking

Naar aanleiding van de wereldbevolkingsdag, werd volgend artikel gepubliceerd: http://www.knack.be/nieuws/planet-earth/wereldbevolkingsdag-10-redenen-om-voor-een-klein-gezin-te-kiezen/article-normal-264359.html?utm_source=Newsletter-11/07/2014&utm_medium=Email&utm_campaign=Newsletter-RNBDAGKN&M_BT=797967884499

Overbevolking is een gekend probleem. Op aarde leven nu zo'n 7,4 miljard inwoners en het ziet ernaar uit dat er nog veel zullen bijkomen. Tegen 2050 zullen er 9,6 miljard zijn, terwijl onze planeet eigenlijk maar 2 miljard mensen aankan. Elk uur komen er 9.000 mensen bij op onze planeet. Deze cijfers hebben me toch doen schrikken. Ik wist al dat onze planeet overbevolkt was, maar dat het zo veel was had ik me niet kunnen inbeelden. Hierdoor zullen de ecologische gevolgen enkel maar toenemen.

Artikel: Living Planet Report 2016 (WWF)

https://wwf.be/nl/living-planet-report-2016/

WWF publiceerde onlangs een artikel dat mij in het oog sprong, namelijk: Gaan we richting een zesde massa-uitsterving? Dit artikel bracht me bij het Living Planet Report van WWF. In de tekst daaronder werd de alarmerende toestand van onze planeet uitgelegd. Hier wil ik nog even de (voor mij) belangrijkste zaken van de tekst kwijt.

1. De wereldwijde vis-, vogel-, zoogdier-, amfibie- en reptielpopulaties zijn met 58% gedaald tussen 1970 en 2012


2. De omvang van de veranderingen aan onze natuurlijke omgeving is zodanig groot dat wetenschappers momenteel spreken over een nieuw geologisch tijdperk, het Antropoceen.


3. Het welzijn van de mens zelf staat op het spel. We zijn volledig van de natuur afhankelijk voor onze luchtkwaliteit, ons drinkwater, een stabiel klimaat, voedsel en andere grondstoffen en, niet het minst, voor onze gezondheid, levenslust en geluk.